Kazimierz Karol I Odnowiciel (ur. 25 lipca 1016, zm. 28 listopada 1058 w Poznaniu ) – książę z dynastii Piastów, władca Polski w latach 1039-1058, syn Mieszka II i Rychezy. W latach 1034-1039 najprawdopodobniej nie zdołał objąć władzy, został wygnany, a kraj pogrążył się w kryzysie.

W 1026 został oddany do któregoś z polskich klasztorów, prawdopodobnie jedynie w celu zdobycia wykształcenia. Hipoteza, że złożył profesję zakonną i został oblatem, a w 1034 dostał dyspensę i wystąpił z zakonu nie cieszy się obecnie wśród historyków i publicystów większą popularnością. Po śmierci Mieszka ster rządów zapewne chciała przejąć Rycheza, być może wcześniej skłócona z mężem. Kazimierz ulegał woli ambitnej matki. Ona sama najprawdopodobniej wywiozła z kraju koronę królewską Mieszka II (w okresie rządów Bezpryma) , co obecnie odczytuje się jako dbanie o prawa syna do tronu. Kazimierz nie zdołał się jednak koronować ze względu na trudności wewnętrzne (możni nie życzyli sobie koronacji) i zewnętrzne (sprzeciw Cesarstwa).

Wielkopolska uległa buntowi ludowemu skierowanemu przeciwko możnowładcom oraz Kościołowi i nastąpił masowy powrót do pogaństwa. Na Mazowszu powstało oddzielne państwo Miecława (Masława). Na Pomorzu władzę przejęła lokalna dynastia. W 1038 lub 1039 Polskę najechał czeski książę Brzetysław I. Złupił on Wielkopolskę i zajął Śląsk oraz Małopolskę. Ze zdewastowanego Gniezna wywiózł relikwie św. Wojciecha, Radzyma Gaudentego i pięciu eremitów, krzyż złoty ofiarowany przez Mieszka I, który ważył trzy razy tyle co Mieszko, złote tablice wysadzane klejnotami i wiele innych kosztowności. Paweł Jasienica pisze, że kościół gnieźnieński popadł w taką ruinę, że zagnieździły się w nim dzikie zwierzęta. Ponadto Czesi zburzyli budowle sakralne w Poznaniu, które zostały wzniesione przez Mieszka I na uroczystość chrztu Polski a także splądrowali grobowiec tego króla, czego dowodem była czeska moneta odnaleziona w ruinach. Jakby tego było mało, zrujnowano również zamek oraz kościół na wyspie Jeziora Lednickiego w Wielkopolsce. Przesiedlono także do Czech, do miejscowości zwanej odtąd Hedczany [1] rzemieślników z Giecza. Zabrano także Polsce Śląsk.

Kazimierz, przebywający dotychczas na Węgrzech, udał się do Niemiec, gdzie w 1039 nowy cesarz Henryk III udzielił mu militarnego (hufiec ok. 500 ciężkozbrojnych rycerzy niemieckich) i finansowego wsparcia. Cesarz obawiał się bowiem zbytniego wzmocnienia Brzetysława czeskiego. Pomoc okazał również książę ruski Jarosław Mądry. Kazimierz pojął za żonę jego siostrę Marię Dobroniegę. Odnowiciel zajął Wielkopolskę i dawną ziemię Wiślan wraz z Krakowem. W 1041 na mocy układu w Ratyzbonie Brzetysław zrzekł się wszystkich ziem polskich poza Śląskiem i Łużycami. Nie zniszczony Kraków stał się główną siedzibą polskiego księcia.

W 1046 Kazimierz wyświęcił własnego biskupa Hieronima dla pozostającego jeszcze pod panowaniem czeskim Wrocławia. W 1047 roku, we współdziałaniu z Jarosławem, Kazimierz zaatakował Mazowsze i pokonał Miecława. Przyłączył wówczas Mazowsze oraz zapewne Pomorze Gdańskie, jako że w bitwie zostali pokonani sojusznicy Miecława – książęta pomorscy. W 1050 wbrew woli cesarskiej Kazimierz zajął czeski Śląsk. Bojąc się interwencji cesarskiej, zawarł 25 listopada 1050 ugodę w Goslarze. Spór rozstrzygnął w 1054 roku cesarz w Quedlinburgu – Śląsk pozostał przy Polsce za cenę corocznego trybutu wysokości 500 grzywien srebra i 30 złota.

Kazimierzowi udało się odbudować metropolię kościelną. W 1046 odnowił biskupstwo krakowskie. Nowym biskupem został mnich iroszkocki Aron. W 1055 istniało już wskrzeszone arcybiskupstwo gnieźnieńskie. Przypisuje mu się fundacje klasztorów benedyktynów w Tyńcu i cystersów w Lubiążu. Zamiast utrzymywać stałą drużynę wojów zapoczątkował on zwyczaj nadawania ziemi rycerzom w zamian za służbę wojskową. Starania o odbudowę kraju z kryzysu sprawiły, iż Kazimierz został obdarzony przydomkiem Odnowiciela.

Kazimierz Odnowiciel zmarł 28 Listopada 1058 roku w Poznaniu

Kazimierz miał czterech synów, jego następcą został Bolesław II Śmiały, Szczodry, a po jego wygnaniu władzę objął drugi syn Odnowiciela – Władysław I Herman.